Η Ομάδα Υγείας της Αυτοοργανωμένης Πρωτοβουλίας Αλληλεγγύης για τους Πρόσφυγες και Μετανάστες, ξεκίνησε τη δράση της στη Σκάλα Συκαμιάς τον Οκτώβριο, κατά τη διάρκεια της πρώτης αποστολής στη Λέσβο και στελέχωσε το πρώτο ιατρείο το οποίο δημιουργήθηκε στη δομή του Πλατάνου. Έκτοτε συμμετέχει ενεργά στο εγχείρημα, παρά τις δυσκολίες που προκύπτουν λόγω της χιλιομετρικής απόστασης από την Αθήνα.
Η δράση της Ομάδας Υγείας, έτσι όπως αυτή ξεκίνησε από το Πεδίον του Άρεως και συνεχίστηκε στην Πλ. Βικτωρίας και στη συνέχεια και στη Λέσβο, έχει σαν βασικά της πρόταγματα την έμπρακτη αλληλεγγύη και την αυτοοργάνωση. Με βάση αυτά, κρίνουμε πολιτικά την κάθε απόφαση και απαντάμε πολιτικά σε κάθε ερώτημα. Με την ιδιαιτερότητα και την συναισθηματική φόρτιση που μπορεί να εμπεριέχει η διάσωση ζωών, προσπαθούμε πάντα να μην ξεχνάμε τις πολιτικές αιτίες των πραγμάτων, χαράσσοντας έτσι σαφείς διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα σε πολυχρησιμοποιημένες έννοιες, όπως για παράδειγμα «εθελοντής» – «αλληλέγγυος».
Στέκομαι ως αλληλέγγυος απέναντι στον Πρόσφυγα και τον Μετανάστη σημαίνει ότι αναγνωρίζω τις αιτίες που τον έφεραν σε αυτή την κατάσταση και τις πολεμάω κάθε στιγμή, με κάθε ευκαιρία. Αυτές τις αιτίες τις αναγνωρίζω και ως αιτίες της δικής μου φυλακής, της δικής μου ανελευθερίας. Γινόμαστε ένα, επιχειρούμε να αλληλεπιδράσουμε σ’ ένα πολύ στενό χρονικό περιθώριο, υπό πολύ αντίξοες συνθήκες, βάζουμε και οι δυο ένα λιθαράκι να ρίξουμε τον εχθρό ένα σκαλί πιο κάτω. Δεν υπάρχει οίκτος. Δεν υπάρχει ελεημοσύνη. Υπάρχει συνειδητός αγώνας υπεράσπισης του δίκιου, συνειδητός αγώνας απέναντι σε αυτούς που φταίνε, που στήνουν πολέμους, που υπογράφουν συνθήκες, που φτιάχνουν στρατούς, που δωρίζουν βάσεις, εδάφη και θάλασσα στον επεκτατικό πολεμικό μηχανισμό. Που βαφτίζουν το θύμα θύτη, που σφίγγουν χέρια δολοφόνων ολόκληρων λαών. Αυτά για εμάς είναι ξεκάθαρα και αποτελούν τη μια και μοναδική αφετηρία δράσης.
Τόσο κατά τη διάρκεια της δράσης μας στο Πεδίον του Άρεως, όσο και στη Λέσβο, ο κρατικός μηχανισμός και οι κυβερνητικοί του στηλοβάτες ήταν εκκωφαντικά και εγκληματικά απόντες. Ποιος αλήθεια μπορεί να ξεχάσει το Πεδίον του Άρεως με 600 πρόσφυγες στον καταυλισμό, επιδημία γαστρεντερίτιδας και μόνο δυο χημικές τουαλέτες στο χώρο; Ποιος μπορεί να ξεχάσει την αναζήτηση χώρου φιλοξενίας για νεογνό 8 ημερών, η οποία είχε ως απάντηση, εκ μέρους του κράτους και της Ύπατης Αρμοστείας, χωρίς αίτηση για άσυλο δεν υπάρχει φιλοξενία; Ποιος μπορεί να ξεχάσει την προκλητική παρουσία του ΚΕΕΛΠΝΟ στον καταυλισμό, το οποίο αντί να μελετά και να χαρτογραφεί, αντί να εμβολιάζει, αντί να δίνει συμβουλές σίτισης και αντισηψίας στο χώρο, αντί να ενημερώνει, παρέμενε στον καταυλισμό για 2 ώρες (και αν) ημερησίως, βγάζοντας φωτογραφίες και αντιμετωπίζοντας το 1% των ιατρικών περιστατικών, μέσα σ’ ένα βαν σκιερό, δροσερό, την ίδια ώρα που σε μια σκηνή απέναντι ακριβώς, στους 40 βαθμούς, στην κυριολεξία δίνονταν μάχες για να κρατηθεί κόσμος στη ζωή. Και την ίδια ώρα στα ΜΜΕ περνούσε η πληροφορία ότι το ΚΕΕΛΠΝΟ με άρτια στελεχωμένη ιατρική μονάδα σε καθημερινή βάση, φροντίζει για την υγεία των προσφύγων.
Ποιος ξεχνάει την άφιξή μας στη Συκαμιά τον Οκτώβριο; Στη μέση του πουθενά, χωρίς ίχνος υποδομής σε μήκος 10χλμ, πέντε μήνες μετά την έναρξη των προσφυγικών αφίξεων στην περιοχή. Όλα εγκαταλελειμμένα στην τύχη. Τις ευθείες απειλές που είχαμε δεχθεί τις πρώτες μέρες από τον Πρόεδρο του χωριού, να φύγουμε ή θα μας έδιωχνε νύχτα. Την ημέρα που επισκέφθηκε το νησί ο Πρωθυπουργός κος Τσίπρας και εξαφανίστηκαν όλοι οι πρόσφυγες, πλύθηκαν οι δρόμοι, ενώ οι βάρκες επανεμφανίστηκαν μετά την αναχώρησή του, κατά τις βραδινές ώρες, που ο καιρός είχε αγριέψει και τέθηκαν σε κίνδυνο οι ζωές των ανθρώπων.
Πολλές εικόνες που δεν ξεχνιούνται. Τόσοι μήνες δράσης μάς επιτρέπουν να έχουμε ξεκάθαρη εικόνα για το τι ρόλο ακριβώς παίζει ο καθένας ενώ «ασχολείται» με το προσφυγικό ζήτημα. Από το ρόλο της Περιφέρειας και του Δήμου, του Υπουργείου, των διάφορων μηχανισμών όπως το ΚΕΕΛΠΝΟ, από το ρόλο των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων που εξασφαλίζουν παχυλά ποσά κρατικού και ευρωπαϊκού χρήματος απλά με τη φωτογραφία ενός μισοπνιγμένου παιδιού στην αγκαλιά του εθελοντή, ο οποίος δουλεύει απλήρωτος αλλά μισή κουβέντα για το παιδάκι που βομβαρδίζεται στη Συρία ή πεινάει στην Αφρική, δεν έχει να πει. Ο ρόλος των τοπικών παραγόντων αλλά και των κατοίκων, συσχετισμοί που καθορίζουν το πολιτικό αποτέλεσμα όλων όσων συμβαίνουν. Ο ρόλος της Κυβέρνησης συνολικά, που άφησε τόσους ανθρώπους εκτεθειμένους στο θάνατο, που προβαίνει σε χαμογελαστές χειραψίες, μην μπορώντας να κρύψει τη χαρά της για το νέο στρατό συνοριοφυλακής, μην μπορώντας να κρύψει τη χαρά της για τις «αριστερές» απελάσεις και τα «αριστερά» κέντρα κράτησης. Της Κυβέρνησης που δεν αισχύνεται να χρησιμοποιεί λέξεις όπως αλληλεγγύη, γυρεύοντας να καπηλευτεί οποιαδήποτε προσπάθεια και να αντλήσει κάθε φορά την πολιτική υπεραξία των εγχειρημάτων.
Τα γεγονότα των τελευταίων ημερών στη Σκάλα Συκαμιάς, στην αυτοοργανωμένη δομή του Πλατάνου, προκαλούν την έντονη δυσφορία μας αλλά και την οργή μας. Είναι πασιφανές ότι αποτελεί κεντρική πολιτική επιδίωξη του κυβερνώντος κόμματος, του Σύριζα, η μη κατασκευή του αλληλέγυου ιατρείου της δομής, στο χώρο στον οποίο μέχρι πριν από μια εβδομάδα υπήρχε σταθμευμένο λεωφορείο της εταιρείας Adventist, το οποίο λειτουργούσε ως χώρος ιατρείου. Τότε βέβαια δεν υπήρχε κανένα πρόβλημα. Κανένας κάτοικος δεν είχε ενοχληθεί, καμία καταγγελία δεν είχε γίνει, κανένα όργανο δεν είχε προβεί σε άμεση απειλή για εκκένωση και αυτόφορο, κανένας πρόεδρος και αντιδήμαρχος δεν ασχολούνταν με το θέμα, κανένας υπουργός δεν ερχόταν στο νησί να οργανώσει συντονισμό με ΜΚΟ, λιμενικό και αστυνομία. Μάλιστα, μερικοί «αλληλέγγυοι» θεωρούσαν το λεωφορείο μιας προτεσταντικής εταιρείας τμήμα της Αυτοοργανωμένης Δομής του Πλατάνου, τσαλαπατώντας αναίσχυντα τις πολιτικές έννοιες της αλληλεγγύης και της αυτοοργάνωσης πάνω στις οποίες βασίζεται όλη μας η δράση. Όλοι τελικά ήταν ευχαριστημένοι, μέχρι που η Adventist πήρε το λεωφορείο και αποχώρησε. Κατόπιν, η αυτοοργανωμένη δομή αποφάσισε με διαδικασία συνέλευσης να δημιουργήσει ένα κλειστό χώρο ιατρείου εν όψει και του χειμώνα. Γιατί άραγε; Τι έφυγε από τη μέση που ήταν τόσο πολύτιμο και δεν το διαθέτει μια αυτοοργανωμένη δομή; Τι αναμένεται να έρθει και ποιον θα «ξεπλύνει» και το ιατρείο της αυτοοργανωμένης δομής ενοχλεί; Γιατί η ανεξάρτητη και αδέσμευτη αυτοοργάνωση ενοχλεί τόσο τις κυβερνήσεις και τους θεσμούς όσο και κάποιους κατοίκους ακόμα και εθελοντές; Γιατί ορισμένοι μιλούν για εθελοντές και όχι για αλληλέγγυους; Τι θεωρούν ότι υπάρχει σαν δομή πέρα από αυτούς στην οποία εντάσσονται οι εθελοντές, όπως αυτοί των ΜΚΟ, ενώ οι πραγματικά αλληλέγγυοι είναι οργανικά εντεταγμένοι σε κάτι που δημιούργησαν οι ίδιοι από τα κάτω;
Ολόκληρος ο κομματικός μηχανισμός, φανερά ή κρυφά, με αστυνομία ή χωρίς, με τακτικές μαστίγιο- καρότο, με ευθείς εκβιασμούς, με «φιλικές παραινέσεις» δίνει μάχη για να μην φτιαχτεί το ιατρείο και να τοποθετηθεί στη θέση εκείνη ένα βαν του ΚΕΕΛΠΝΟ το οποίο εδώ και ένα χρόνο είναι παρκαρισμένο στο λιμάνι της Μυτιλήνης και το οποίο το ΚΕΕΛΠΝΟ δώρισε στο Δήμο Λέσβου. Τονίζοντας ότι το βαν δεν θα φέρει διακριτικά, πράγμα το οποίο ζητήθηκε από τη Συνέλευση της Δομής του Πλατάνου. Αν πάλι δεν έρθει ούτε το βαν, από στόμα σε στόμα πετάει η πληροφορία ότι σε 2-3 εβδομάδες θα έρθει άλλο λεωφορείο της Adventist. Μετά από οκτώ μήνες πλήρους απουσίας από τη Σκάλα Συκαμιάς, μετά από χιλιάδες πνιγμούς και ενώ στην περιοχή βρίσκεται σε εξέλιξη η δράση του μοναδικού αυτοοργανωμένου εγχειρήματος στην περιοχή, το κυβερνόν κόμμα αποφασίζει να δηλώσει την «αλληλεγγύη» του στους πρόσφυγες για άλλη μια φορά. Μετά την εκκαθάριση της Ειδομένης, μετά τον εγκλεισμό προσφύγων στο κέντρο κράτησης Κορίνθου, μετά τις δια της βίας αποσπάσεις αιτήσεων για άσυλο, μετά τις απελάσεις, ήρθε η ώρα να φροντίσει και για την ιατρική τους κάλυψη. Στη Σκάλα Συκαμιάς συγκεκριμένα. Γιατί οπουδήποτε αλλού όλα είναι τακτοποιημένα. Δεν υπάρχουν εκατοντάδες ανθρώπων έξω από τα κέντρα καταγραφής, πεινασμένοι και άρρωστοι μέσα στο κρύο. Εικονική πραγματικότητα. Αυτό που δεν λένε είναι ότι η συγκεκριμένη δομή, η Αυτοοργανωμένη δομή Πλατάνου, είναι η μοναδική στην οποία το ιατρείο δεν είναι στα χέρια ΜΚΟ. Και αυτό αποτελεί πρόβλημα. Ειδικά μετά την απόφαση του Μουζάλα να συντονίσει όλες τις ΜΚΟ που δρουν στο νησί, με τη βοήθεια βέβαια και του λιμενικού και της αστυνομίας.
Για την Ομάδα Υγείας της Αυτοοργανωμένης Πρωτοβουλίας Αλληλεγγύης, τα πράγματα είναι αρκετά ξεκάθαρα. Κατανοούμε τη δυσκολία των ανθρώπων που δρουν στη δομή αυτή τη στιγμή, με τους υπάρχοντες συσχετισμούς, να αντιμετωπίσουν το κλίμα των τελευταίων ημερών, μετά και τη δήλωση κατοίκων ότι θα πάψουν να είναι αλληλέγγυοι προς τη δομή του Πλατάνου αν η δομή δεν δεχθεί το βαν του ΚΕΕΛΠΝΟ. Ίσως κάποια μέρα να μας εξηγήσουν και το γιατί η αλληλεγγύη τους προς τη δομή και κατ’ επέκταση και στους πρόσφυγες διαμεσολαβείται από το βαν του ΚΕΕΛΠΝΟ. Ίσως να μπορέσουν να μας διαφωτίσουν για τους όρους που τους υπαγορεύει η επιλεκτικότητα της αλληλεγγύης τους προς τους αλληλέγγυους.
Σεβόμαστε όποια απόφαση λάβει η Συνέλευση του Πλατάνου πάνω στο θέμα, η οποία είναι και η μοναδική που δικαιούται μέσα στην τυχαία κάθε φορά σύνθεσή της να λαμβάνει αποφάσεις και να τις αναιρεί κατά το δοκούν. Διατυπώνουμε όμως την κάθετη πολιτική διαφωνία μας με την πρόταση του κυβερνώντος κόμματος για την τοποθέτηση του βαν του ΚΕΕΛΠΝΟ στη δομή. Και ας μην πει κανείς ότι η απόφαση δεν είναι του κυβερνώντος κόμματος αλλά των κατοίκων και του Δήμου και ας μην πει κανείς ότι το βαν δεν είναι του ΚΕΕΛΠΝΟ αλλά του Δήμου. Η Αυτοοργάνωση δεν αποτελεί πλαίσιο πάνω στο οποίο μπορεί να πατήσει ο οποιοσδήποτε για να λάβει άφεση αμαρτιών. Οι ευθύνες όλων είναι μπροστά μας. Στις ξεφούσκωτες βάρκες στην παραλία, στα πεταμένα σωσίβια, στις συμφωνίες με κυβερνητικές υπογραφές, στη φωτογραφία του πνιγμένου παιδιού, στην έκκληση για φιάλη οξυγόνου, στη χαρά του παιδιού που σώθηκε, στο θρήνο της μάνας που έμεινε πίσω γιατί δεν είχε χρήματα και έχασε το παιδί της. Δεν θα λάβουμε μέρος σε αυτόν τον εκβιασμό, τον εκφοβισμό, τα ψευτοδιλήμματα, τις οικονομικές δοσοληψίες, σε όλο αυτό το πραγματικό έγκλημα που ζούμε από τότε που ξεκινήσαμε να δρούμε. Στηρίζουμε την Αυτοοργανωμένη δομή του Πλατάνου και αναμένουμε την απόφαση της συνέλευσής της, διατυπώνουμε το ξεκάθαρο πολιτικό μας σκεπτικό το οποίο για εμάς αποτελεί οδηγό σημείο δράσης και δηλώνουμε ότι αν υπάρξει έστω και η παραμικρή υπόνοια άντλησης υπεραξίας από τη δράση αλληλέγγυων γιατρών και λοιπών επαγγελματιών υγείας από πλευράς του κυβερνώντος κόμματος, θα υπάρξει άμεση αντίδραση από πλευράς μας. Επίσης, αυτονόητα, ως Ομάδα Υγείας που στελεχώνει το ιατρείο του Πλατάνου, δηλώνουμε ότι απαιτούμε την εν λευκώ εξουσιοδότηση από τη συνέλευση για πλήρη διαμόρφωση τόσο των εσωτερικών όσο και των εξωτερικών χώρων του βαν σύμφωνα με τις ανάγκες της λειτουργίας του και σύμφωνα με το παραπάνω πολιτικό σκεπτικό που τόσο διεξοδικά αναλύεται. Μόνον έτσι θα μπορούν οι γιατροί και όλα τα μέλη της Ομάδας Υγείας να επιχειρούν εντός του βαν, χωρίς να αισθάνονται εξαπατημένοι από τις κίβδηλες πράξεις «αλληλεγγύης» της κυβέρνησης και των όποιων τοπικών παραγόντων, χωρίς να πιστεύουν ότι το έργο τους καρπώνονται θεσμοί που μέχρι τώρα έχουν απόλυτα εχθρική στάση απέναντι στους πρόσφυγες.
Αυτοοργανωμένη Πρωτοβουλία Αλληλεγγύης στους Πρόσφυγες